Saltu al enhavo

Žďár nad Sázavou

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Žďár nad Sázavou
germane Saar, latine: Sar
urbo
Vido de nordo
Flago
Blazono
Oficiala nomo: Žďár nad Sázavou
Ŝtato Ĉeĥio Ĉeĥio
Regiono Regiono Vysočina
Distrikto Žďár nad Sázavou
Administra municipo Žďár nad Sázavou
Historiaj regionoj Moravio, Bohemio
Montaro Křižanova montetaro
Memorindaĵoj Žďár nad Sázavou monaĥejo
Rivero Sázava
Situo Žďár nad Sázavou
 - alteco 580 m s. m.
 - koordinatoj 49° 33′ 54″ N 15° 56′ 26″ O / 49.56500 °N, 15.94056 °O / 49.56500; 15.94056 (mapo)
Areo 37,06 km² (3 706 ha)
Loĝantaro 20 525 (2024)
Denseco 553,83 loĝ./km²
Unua skribmencio 1293
 - villa forensis 1100
Horzono MET (UTC+1)
 - somera tempo MET (UTC+2)
Poŝtkodo 591 01
NUTS 3 CZ063
NUTS 4 CZ0635
NUTS 5 CZ0635 595209
Loko de Monda heredaĵo de UNESKO
Nomo Preĝejo de sankta Johano Nepomuka
Tipo de heredaĵo kultura heredaĵo
Jaro 1994 (#18)
Numero 690
Regiono Eŭropo
Kriterioj iv
Katastraj teritorioj 4
Partoj de urbo 11
Bazaj setlejunuoj 27
Situo enkadre de Ĉeĥio
Situo enkadre de Ĉeĥio
Situo enkadre de Ĉeĥio
Vikimedia Komunejo: Žďár nad Sázavou
Retpaĝo: www.zdarns.cz
Portalo pri Ĉeĥio

Žďár nad Sázavou estas urbo de Ĉeĥio kun 20 525 loĝantoj (2024), sur supra fluo de rivero Sázava en Českomoravská vrchovina (Bohemia-Moravia montetaro).

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Račín, Počítky, Polnička, Světnov, Vatín, Vysoké, Březí nad Oslavou, Hamry nad Sázavou, Jámy, Nové Veselí, Nové Město na Moravě, Sázava (distrikto Žďár nad Sázavou), Lhotka kaj Budeč.

Devena vilaĝo situis en la tn. Libická pado ĉe travadejo tra Sázava. Kiam estis fondita cisterciana monaĥejo en la 2-a duono de la 13-a jarcento, la staplovilaĝo estis alilokigita en nuntempan situon en la maldekstran bordon de Sázava. En la jaro 1421 ĝi jam estas notata kiel monaĥejurbeto. Fine de la 16-a jarcento ĝi estis aligita al episkopujo de Olomouc, kaj poste ĝi fariĝis posedaĵo de kardinalo Francisko el Dietrichstein. Tiu en la jaro 1607 meritis je avanco de Žďár al urbo. Kiam li estis mortinta, la urbo denove estis vendita al cisterciana ordeno. Dum la tridekjara milito estis la urbo rabita de svedoj. Ekde la 19-a jarcento komenciĝis evolui produktado de metalvaro. Klopodoj pri akiro de fervojo estis plenumitaj nur en la jaro 1898, kiam la urbo akiris fervojan komunikon kun tiama Germana Brod (hodiaŭ Havlíčkův Brod). Krom Žďár rilate al la cisterciana monaĥejo evoluis ankaŭ la alia parto de la urbo. Ambaŭ partoj – Urbo Žďár en Moravio kaj Kastelo Žďár – estis kunigitaj en la jaro 1949 kaj ili ricevis novan nomon Žďár nad Sázavou.

La urbocentron kreas neregula kvarangula placo kun renesanca urbodomo kaj pesta kolono. La plej signifajn memorigaĵojn ni trovos en ĉirkaŭaĵo de la eksa cisterciana monaĥejo, kiu estis fondita en la jaro 1252 de Boček z Obřan. La plej konata kaj la plej signifa konstrumemorigaĵo en Žďár estas preĝejo de Jan Nepomucký. Tiu ĉi konstruaĵo estis en la jaro 1994 enskribita en Liston de la monda kultura kaj natura heredaĵo de UNESCO. Al pluaj memorigaĵoj de ĉirkaŭaĵo de la kastelo apartenas Suba tombejo en formo de kranio, fondita en la jaro 1709. Alia memorigaĵo proksime de la kastelo estas baroka ponto, kiu estas ornamita per ok statuoj de sanktuloj el la jaroj 17611766. En la urbo ni ekvidos vicon da pluaj plastikaĵoj, kies aŭtoroj estas precipe Jan Růžička kaj Julius Pelikán.

Loĝantaro

[redakti | redakti fonton]
Evoluo de nombro de loĝantoj
La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj


JaroLoĝantoj
18694 338
18804 026
18903 842
19004 124
19104 666
19214 655
JaroLoĝantoj
19304 674
19504 936
19619 824
197015 247
198025 015
199123 191
JaroLoĝantoj
200124 289
201421 669
201621 335
201721 160
201820 994
201920 847
JaroLoĝantoj
202020 717
202120 124
202220 338
202320 519
202420 525